MIỄN THUẾ THU NHẬP 3 NĂM ĐẦU, DOANH NGHIỆP CHỌN HỦY CÔNG TY HAY THÀNH LẬP MỚI?

Trong bối cảnh Chính phủ ban hành nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, được cụ thể hóa bằng Nghị quyết 198/2025/QH15 theo đó chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu cho các doanh nghiệp mới thành lập, nhiều doanh nghiệp hiện tại đang cân nhắc việc giải thể doanh nghiệp cũ để thành lập mới nhằm tận dụng ưu đãi này. Tuy nhiên, việc đưa ra quyết định nên dựa trên nhiều yếu tố pháp lý, tài chính và đạo đức kinh doanh.
1. Hiểu đúng về chính sách miễn thuế
Chính sách miễn thuế nhằm hỗ trợ các start-up, doanh nghiệp khởi nghiệp, tạo động lực phát triển kinh tế và khuyến khích sáng tạo. Thông thường, các điều kiện miễn thuế sẽ đi kèm với:
+ Doanh nghiệp thành lập mới hoàn toàn, không phải chia tách, sáp nhập hoặc tái cơ cấu từ doanh nghiệp cũ (Căn cứ khoản 4 Điều 15 Nghị định 218/2013/NĐ-CP)
+ Không có mối liên hệ pháp lý rõ ràng với doanh nghiệp đã tồn tại.
+ Không hoạt động trong các lĩnh vực bị loại trừ khỏi ưu đãi thuế.
Do đó, nếu một doanh nghiệp chỉ “bình mới rượu cũ” để hưởn các ưu đãi thì có thể rủi ro gian lận thuế dẫn tới nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Hơn nữa gây mất mất uy tín của doanh nghiệp đã gây dựng bao lâu với đối tác, khách hàng, nhà đầu tư…
Ngoài ra, Tổng cục Thuế và các Cơ quan quản lý nhà nước thường xuyên có văn bản chỉ đạo kiểm tra, rà soát hành vi lợi dụng ưu đãi thuế thông qua hình thức "thành lập mới hình thức" nên doanh nghiệp hết sức lưu ý.
2. Phân tích ưu nhược điểm của việc hủy công ty cũ và mở công ty mới
Ưu điểm:
+ Được hưởng ưu đãi miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu.
+ Cơ hội “tái cấu trúc” hoạt động, cải thiện bộ máy và mô hình kinh doanh.
Nhược điểm và rủi ro:
+ Rủi ro pháp lý: Nếu cơ quan thuế xác định đây là hành vi trốn thuế hoặc gian lận, doanh nghiệp có thể bị phạt nặng, truy thu thuế, thậm chí xử lý hình sự.
+ Chi phí giải thể và thành lập lại: Bao gồm thuế GTGT, nợ thuế, bảo hiểm, chi phí pháp lý và kế toán.
+ Mất lịch sử tín dụng, thương hiệu, khách hàng cũ: Việc đóng cửa công ty cũ có thể gây ảnh hưởng đến mối quan hệ với ngân hàng, đối tác và uy tín trên thị trường.
+ Không bền vững về mặt đạo đức: Lách luật có thể tạo ra hệ quả lâu dài và tác động xấu đến môi trường kinh doanh lành mạnh.
3. Rủi ro và hệ quả pháp lý trong trường hợp có căn cứ xác định là hành vi gian lận, trốn thuế.
Về hành vi trốn thuế được quy định tại Điều 17, Điều 108 Luật quản lý thuế 2019 và Điều 200 Bộ luật hình sự năm 2015, cụ thể:
- Điều 17 Luật Quản lý thuế 2019:
“Hành vi vi phạm hành chính về thuế bao gồm:
c) Gian lận để được miễn, giảm, hoàn thuế, không thu thuế trái quy định của pháp luật…”
- Điều 108 Luật Quản lý thuế 2019:
“Người nộp thuế có hành vi vi phạm pháp luật về thuế thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, truy thu thuế hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.”
- Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017):
“Người nào thực hiện hành vi trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên hoặc gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 07 năm.”
Do vậy, trường hợp có đủ căn cứ, yếu tố cấu thành tội phạm và gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước thì doanh nghiệp sẽ đồng thời đối mặt với rủi không chỉ trách nhiệm hành chính (bị truy thu thuế và xử phạt vi phạm hành chính) mà còn đối mặt với trách nhiệm hình sự rất lớn.
4. Khuyến nghị của LegalZone
Với những phân tích, căn cứ nêu trên, LegalZone đề xuất các chủ doanh nghiệp nên cân nhắc, xem xét các phương án khác đẻ đảm bảo tối ưu và đảm bảo cho sự phát triển của doanh nghiệp như sau:
1. Tái cấu trúc hợp pháp: thành lập công ty con, thành lập chi nhánh một cách hợp lệ; đầu tư vào địa bàn hoặc ngành nghề có ưu đãi nếu phù hợp với chiến lược của công ty.
2. Tận dụng các ưu đãi hợp pháp khác như: ưu đãi thuế theo ngành nghề, vùng địa lý, đầu tư đổi mới công nghệ, chuyển đổi số…
3. Tách hoặc mở rộng ngành nghề kinh doanh bằng cách thành lập chi nhánh hoặc công ty con một cách hợp lệ, nếu phù hợp với chiến lược.
Tóm lại, LegalZone nhận thấy, nếu chỉ đơn thuần là hủy công ty và lập công ty mới để hưởng chính sách miễn thuế thì tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Doanh nghiệp nên hướng đến các giải pháp như đã nêu ở mục 4 ở trên để đảm bảo tuân thủ đúng quy định, minh bạch, bền vững và tiếp tục phát triển uy tín của Doanh nghiệp.

Nếu còn bất cứ câu hỏi hay ý kiến nào cần đóng góp, xin vui lòng trực tiếp liên hệ với LegalZone để được tư vấn chi tiết.
CÔNG TY LUẬT TNHH LEGALZONE
Số điện thoại: 0985.233.413
Email: legalzone.lawyer@gmail.com
Website: lgz.vn
Địa chỉ: Số 26 Đường Láng, Tòa nhà Vân Nam, Ngã Tư Sở, Thanh Xuân, Hà Nội.