Khi thực hiện đầu tư tại Việt Nam, ngoài hình thức xin giấy phép đầu tư và tiến hành thành lập tổ chức kinh tế thì nhà đầu tư nước ngoài cũng thường dùng hình thức đăng ký góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào 1 doanh nghiệp hoặc tổ chức kinh tế đã có sẵn tại Việt Nam để kinh doanh tìm kiếm lợi nhuận. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về quy trình và điều kiện để thực hiện các giao dịch này hợp pháp và hiệu quả.

1. Quy định pháp luật về đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp
Khi nhà đầu tư thực hiện đầu tư kinh doanh tại Việt Nam theo hình thức này, Nhà đầu tư cần phải đáp ứng các điều kiện quy dịnh nhất định tại Điều 24 Luật Đầu tư 2020, cụ thể là:
- Điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài (Theo quy định tại điều 9 LĐT 2020)
- Bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định của Luật này
- Quy định của pháp luật về đất đai về điều kiện nhận quyền sử dụng đất, điều kiện sử dụng đất tại đảo, xã, phường, thị trấn biên giới, xã, phường, thị trấn ven biển.

2. Các công việc cần thực hiện khi đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp
Có 2 trường hợp khi nhà đầu tư thực hiện theo hình thức này.
- Trường hợp 1: chỉ cần thực hiện thủ tục thay đổi thành viên, cổ đông đảm bảo đúng quy định như các doanh nghiệp Việt Nam thông thường. Nếu việc thực hiện thủ tục góp vốn, mua cổ phần không thuộc vào khoản 2 Điều 26 Luật Đầu tư.
- Trường hợp 2: Cần tiến hành 02 công việc nếu thuộc vào khoản 2 Điều 26 Luật Đầu tư
+ Công việc 1: phải đăng ký góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp tại Sở Kế hoạch Đầu tư tại địa điểm đặt trụ sở chính của công ty nhận vốn góp tương ứng
+ Công việc 2: Tiến hành thủ tục thay đổi thành viên, cổ đông như tại trường hợp 1 sau khi có chấp thuận.

Khoản 2 Điều 26 Luật Đầu tư 2020 quy định các trường hợp thuộc trường hợp 2 nêu trên như sau:
- Việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp làm tăng tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài tại tổ chức kinh tế kinh doanh ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài;
- Việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp dẫn đến việc nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế quy định tại các điểm a,b,c khoản 1 Điều 23 nắm giữ trên 50% vốn điều lệ của tổ chức kinh tế trong các trường hợp: tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài từ dưới hoặc bằng 50% lên trên 50%; tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài khi nhà đầu tư nước ngoài đã sở hữu trên 50% vốn điều lệ trong tổ chức kinh tế;
- Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

3. Hồ sơ, quy trình thực hiện khi thuộc trường hợp 2
- Nơi tiếp nhận: Cơ quan đăng ký đầu tư nơi tổ chức kinh tế đặt trụ sở chính (Sở Kế hoạch Đầu tư hoặc Ban quản lý các khu công nghiệp)
- Thời gian: 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ (Khoản 2 Điều 66 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP)
- Hồ sơ gồm các giấy tờ, tài liệu sau: (Căn cứ điểm 3.2.2 Mục I Công văn 8909/BKHĐT-PC 2020) bao gồm:
1. Đăng ký góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài theo mẫu A.I.7 tại Phụ lục A Thông tư 25/2023/TT-BKHĐT. Gồm các nội dung cơ bản về các thông tin dự kiến góp vốn, mua cổ phần, ngành nghề kinh doanh, danh sách cổ đông, thành viên, tỷ lệ sở hữu tương ứng, giá trị giao dịch, thông tin về dự án (nếu có)
2. Bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân, tổ chức góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp;
3. Văn bản thỏa thuận nguyên tắc về việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp giữa nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp hoặc giữa nhà đầu tư nước ngoài với cổ đông hoặc thành viên của tổ chức kinh tế đó;
Ngoài ra, có thể cần bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế đó khi nhà đầu tư góp vốn vào thuộc trường hợp tại  điểm b khoản 4 Điều 65 NĐ này)